-
Skąd się wzięły ciuchy?20.04.201220.04.2012Jaka jest etymologia słowa ciuch? Czy to prawda (jak chce Wikipedia), że to jidyszyzm?
-
spocony jak świnia15.03.201515.03.2015Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
-
strzelanie z gradów do mistrali8.12.20148.12.2014Dzień dobry,
jak powinno się pisać nazwy klas i typów okrętów (np. Mistral) oraz rodzajów uzbrojenia, pocisków itp. (np. Grad), kiedy używamy ich jako synonimów rzeczowników pospolitych? Chodzi mi o takie przykłady jak: „Rosja chce Mistrali/mistrali albo zwrotu pieniędzy”, „Celują w nas nie tylko z Gradów/gradów”. Czy obowiązuje tu reguła 20.10.1 z Zasad pisowni, czyli zapis małą literą? Spotkałam się z opiniami, że w literaturze tematycznej zawsze występuje zapis wielka literą.
-
Support 9.07.20169.07.2016Wszystkie słowniki notują wyłącznie odmianę supportu. Chciałbym się dowiedzieć, czy istnieje możliwość użycia końcówki -a w odniesieniu do muzyka na wzór rzeczownika ideał(-a a. -u). Kiedy można stosować końcówkę -u dla osób? Można poprosić o jakieś inne przykłady?
Przy okazji chciałbym spytać, skąd wzięła się wymowa [seport] (jedyna w moim Wielkim SWO z 2003 roku) i w jakim rejonie tak mówią.
-
Szimei5.06.20165.06.2016Chcę zapytać o odmianę biblijnego imienia, które w mianowniku brzmi Szimei. Zasada mówi, że imiona zakończone na i odmieniamy jak przymiotniki. Słowniki podają na przykład odmianę włoskiego imienia Luigi, czyli D. Luigiego, C. Luigiemu itd. Czy według tego wzorca należy odmienić imię Szimei? Czy może zmienia coś fakt, że przed końcowym i stoi samogłoska?? Czy formy Szimeiego, Szimeiemu są poprawne?
-
Święty Mikołaj16.03.201316.03.2013Szanowni Państwo,
czy Święty Mikołaj piszemy w odniesieniu do biskupa Myry („W dniu Świętego Mikołaja istnieje zwyczaj obdarowywania prezentami”, „Tata przebrał się za Świętego Mikołaja” lub „…św. Mikołaja”), a święty mikołaj – w odniesieniu do przebranego człowieka oraz postaci fikcyjnej związanej z obyczajem obdarowywania prezentami („Chodzi święty mikołaj”, „Tata przebrał się za świętego mikołaja”, „Dostałem prezent od świętego mikołaja”, „Napisałem list do świętego mikołaja”)?
Z poważaniem
Czytelnik
-
Święty Mikołaj i Myszka Miki21.12.200421.12.2004Krótkie i bardzo na czasie pytanko: czy piszemy święty Mikołaj, czy Święty Mikołaj? Zaryzykuję i powiem, że ani razu nie widziałem pierwszego wariantu (kiedy święty było napisane pełnym słowem), a mnie się wydaje, że zgodnie z regułami poprawnościowymi właśnie pisanie święty małą literą jest w tym wypadku poprawne.
-
W czym mogę pomóc?6.09.20146.09.2014Nie znoszę, kiedy zaraz po wejściu do sklepu ekspedienci pytają mnie: „W czym mogę pomóc?”. Nawet na dworcu kolejowym w Międzyzdrojach chodzą wynajęte studentki w jaskrawych kamizelkach z takim właśnie napisem. Gdzie się nie ruszyć – ktoś oferuje mi pomoc. Czy jest to właściwe zapytanie w takich sytuacjach? A gdybym miał np. składnicę złomu i zauważył, że ktoś czegoś szuka wśród hałd metalu. Powinienem pytać, czy mogę w czymś pomóc, czy po prostu: „Czego pan tu szuka?”. Trochę to nieeleganckie…
-
wspak i niepowaga
22.12.202322.12.2023Szanowni Państwo,
mam dwa pytania, ale oba dotyczą neologizmów:
1. czy wyraz „wspak” może być traktowany jako rzeczownik określający słowo lub liczbę zapisaną wspak, np. „zaryw jest wspakiem słowa wyraz”. Dodam, że wśród krzyżówkowiczów i skrablistów takie traktowanie wspaku jest przyjęte.
2. czy poprawne jest użycie słowa „niepowaga”, którego brak w słownikach, ale które pojawia się w tekstach, nawet nie byle kogo, bo np. pisarza Adolfa Rudnickiego https://nfjp.pl/lemma/niepowaga
Z poważaniem
mp
-
w terminie odwrotnym
10.11.202021.06.2004Mam następujące pytanie: czy poprawne jest określenie wykonać coś w terminie odwrotnym? W firmie, w której pracuję, taki zwrot jest używany do określenia zadań do wykonania natychmiast. Często jest to zapis na dokumencie jako polecenie służbowe.